ត្រីរាជ ដែលកំពុងរងគ្រោះជិតផុតពូជ ២ក្បាល រួមជាមួយត្រីគល់រាំង និងត្រីប្រាធំប្រមាណ ៥០០០ក្បាលបានលែងចូលទៅក្នុងទន្លេមេគង្គ
ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣–ត្រីរាជដែលកំពុងរងគ្រោះជិតផុតពូជពីរក្បាល រួមជាមួយត្រីជិតផុតពូជ និងត្រីសំខាន់ៗ ចំពោះអេកូឡូស៊ី រាប់ពាន់ក្បាលផ្សេងទៀត បានលែងចូលទៅក្នុងធម្មជាតិវិញ នៅត្រង់ ចំនុចប្រសព្វនៃទន្លេសាប និង ទន្លេមេគង្គ។ នេះបង្ហាញពីស្ថានភាពគួរឱ្យបារម្ភនៃប្រភេទសត្វជិតផុតពូជនេះដែលចំនួនរបស់វាបានថយចុះរហូតដល់៩៩ភាគរយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ។ ក្រុមអ្នក វិទ្យាសាស្ត្រសង្ឃឹមថា ការណ៍នេះនឹងនាំឱ្យមានសកម្មភាព អភិរក្សរួមគ្នា និងសម្របសម្រួលបន្ថែមទៀត រួមទាំងការផ្សព្វផ្សាយកាន់តែផុសផុល ដល់សហគមន៍ដែលរស់នៅតាម ដងទន្លេសាបនិងទន្លេមេគង្គ។ ឯកឧត្តម ហាស់ សារ៉េត រដ្ឋលេខាធិការនៃ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោកស្រី ហាញ់ ង្វៀន នាយិការងនៃទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ និង លោកបណ្ឌិត ហ្សេប ហូហ្គេន ប្រធានដឹកនាំគម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ ដែលផ្តល់មូលនិធិដោយ USAID បានចូលរួមជាអធិបតីក្នុងពីធីព្រលែងត្រី នៅជិតព្រះបរមរាជវាំង ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ អ្នកស្រី ចេង មួយឆេង ជាកសិករដែលចិញ្ចឹមត្រីរាជដែលនឹងត្រូវយកទៅព្រលែងក៏មានវត្តមាននៅក្នុង ពិធីព្រលែងត្រីនេះដែរ។ ត្រីរាជ ដែលនឹងត្រូវព្រលែងមានទម្ងន់ប្រហែល៤៥ ទៅ ៥០គីឡូក្រាម និងមានប្រវែងជាង១.៦ម៉ែត្រ។ ក្នុងចំណោមត្រីដែលត្រូវបានលែងរួមមាន ត្រីគល់រាំង ដែលជាប្រភេទ ត្រីរងគ្រោះជិតផុតពូជ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា “មច្ឆានិម្មិតរូបនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា” និង ត្រីប្រាធំ ជាត្រីធ្វើចរាចរផ្លាស់ទីឆ្ងាយបំផុតមួយ ហើយក៏ជាអាហារសំខាន់ក្នុងតំបន់ ប៉ុន្តែចំនួនរបស់ពួកវា មានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំង និងបច្ចុប្បន្ននេះត្រូវគេចាត់ទុកថាជាប្រភេទត្រីរងគ្រោះជិតផុតពូជ។ លោកស្រី ង្វៀន បានលើកឡើងថា «វាជាការចាំបាច់ណាស់ដែលយើងធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីថែរក្សា និង អភិរក្សប្រភេទត្រីសំខាន់ៗ ចំពោះអេកូឡូស៊ី និងរងគ្រោះជិតផុតពូជ ដូចជាត្រីរាជ ដើម្បីរក្សា សុខុមាលភាពទន្លេមេគង្គ។ កិច្ចការនេះនឹងអភិរក្សប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីធម្មជាតិ ដើម្បីជួយដល់សហគមន៍ សត្វព្រៃ និងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា»។ លោកបណ្ឌិត ហូហ្គេន បានមានប្រសាសន៍ថា «បន្ថែមពីលើការអភិរក្សត្រីទាំងនេះ ស្របពេលនេះនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នា ដើម្បីការពារត្រីធម្មជាតិ និងជម្រករបស់វា នេះសបញ្ជាក់ពីការរួមចំណែកយ៉ាង សំខាន់ ដល់ការបន្តពូជពង្សរបស់សត្វទាំងនេះនៅក្នុងធម្មជាតិ»។ ត្រីរាជបានបាត់វត្តមានអស់ពីទន្លេនានា លើកលែងតែប្រទេសកម្ពុជា។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ យ៉ាងទូលំទូលាយថាកំពុងរក្សាក្តីសង្ឃឹម ដ៏មុតមាំបំផុត សម្រាប់ការបន្តវត្តមាន និងការកើតឡើងវិញ នៃប្រភេទសត្វនានា និងត្រីយក្សទន្លេមេគង្គដទៃ ទៀតដូចជា ត្រីគល់រាំង ត្រីបបែលយក្ស ត្រីសណ្ដាយ និងត្រីត្រសក់។ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ តាមរយៈរដ្ឋបាលជលផលកម្ពុជា និងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍ជលផលទឹកសាប (IFReDI) សហការជាមួយ គម្រោងអច្ឆរិយភាពនៃទន្លេមេគង្គ ពាក់ស្លាក និងលែងត្រីជិតផុតពូជជាច្រើនប្រភេទ។ ឯកឧត្តម ហាស់ សារ៉េត បានលើកឡើងថា «យើងសូមលើក ទឹកចិត្តដល់គោលនយោបាយដែលអាចឱ្យធនធានដ៏សំខាន់នេះរីកលូតលាស់នៅក្នុងធម្មជាតិ»។ លោកស្រី មួយឆេង ដែលតំណាងឱ្យការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន បានលើកឡើងថា “ខ្ញុំមានសេចក្ដីសប្បាយរីករាយ ដែលគ្រួសាររបស់ខ្ញុំអាចចូលរួមចំណែក ក្នុងការអភិរក្សត្រីដែលជិតផុតពូជ។ នេះជាបំណងប្រាថ្នារបស់ប្តីខ្ញុំមុនពេលដែលគាត់ចែកឋានទៅ ។ គាត់ចង់លែងត្រីទាំងនេះចូលទន្លេមេគង្គវិញ»៕ សម្រួលដោយ ទៀង បុណ្ណរី
